Anadolu'da Keltler yani Galatlar

Mustafa Denizli tekrar milli takımın başına gelemedi ama birden 2000 li yıllarda Mustafa Hoca'nın kendisini eleştirenlere cevap vermek için kullandığı “içimizdeki İrlandalılar” lafı aklıma geldi. Gerçekten Türkiye'de hiç İrlandalı birileri olabilir mi? Ya da en azından İrlandalılarla akrabalığı olan birileri.. Yok ya, mümkün mü? Türkiye nire, İrlanda nire!

Bizans'ın 1071 Malazgirt savaşında yenilmesinin ardından, Bizans ordusu generallerinden Frank kökenli general Roussel de Bailleul, fırsat bu fırsat diyerek Bizans'a ayaklanmış, Orta Anadolu'da başkenti Ankara olan bir devlet kurmuştur. Bizans asker göndererek bu devleti yıkmak için uğraşsa da başarısız olsu. En sonunda Bizans bu devletle başedemediği için, Türklerden yardım istemek zorunda kalmıştır. Selçuklular da böyle bir devletin gelecekte kendileri için de problem çıkaracağını bildiklerinden, Roussel de Bailleul'i yakalamış, idam etmişler bu devlete son vermişlerdir.

Buradaki soru şu.. Roussel de Bailleul, böyle bir devleti kurabilecek halk tabanını nasıl bulmuştur?

İncil aslında Galatlar hakkındaki ilk kaynak ve Galatlar, M.S. 1.ci yüzyılda Aziz Paulus'un çalışmalarıyla Anadolu'da Hristiyan olan ilk halk. M.Ö. 279 yılında Romalılara kök söktürerek Ege kıyıları ve Yunanistan'a yerleşen Galatlar, Anadolu'yu uzun süre haraca bağlamışlardır. Anadolu'da pek makbul adamlar olmayan Galatlar, adam öldürmede pek çekingen değilmişler. Savaş gittikleri zaman karşı tarafın moralini bozmak için, zırhsız, donla gidiyorlarmış. Bunu gören karşı taraf “Abi, bu adamlar delinin önde gideni, yenilseler bile farkına varmazlar” deyip, tüyüyorlarmış. Adam öldürme teknoljisine baya katkıda bulundukları, hata Anadolu'da 20.ci yüzyılda bir ara çok kullanılan “domuz bağı” teknolojisini de onların getirdiği söyleniyor.

En sonunda Bergama'lı Attalos Galatları kötü bir yenilgiye uğratmış ve Anadolu'nun ortalarına, sürmüşlerdir. Attalos'un bu başarısını temsil eden, bence dünyanın en güzel heykellerinden bazıları ortaya çıkmıştır. Bunlardan en ünlüsü “Ölen Galya'lıdır”.. Uzun süre “Ölen Gladyatör” diye bilinen bu heykelin, aslında “Ölen Galya” lı olduğu ve heykelin orjinalini yapanın Bergama'lı biri olduğu çok sonra anlaşılmıştır.

Galatlar orada da boş durmamış, Orta Anadolu'da Sivrihisar, Ankara ve Yozgat bu üç farklı Galat başkenti oluşturarak, ana başkenti Ankara yapmışlardır. İşte Ankara bu Ankyra kelimesinden geliyor.

M.S. 7. ci yüzyıla kadar Galatça konuşan bu halk, 1000 yıllarda her ne kadar çok iyi Galatça konuşmuyor olsalar bile hala Galat olduklarını ve Roussel de Bailleul'in akrabaları olduğunu biliyorlardı. Ayrıca Avrupa'da ki Keltlerin Hristiyanlaşmasına büyük katkıda bulundukları, o zamana kadar keltçe konuştukları biliniyor.

Iddia odur ki Galatça'dan gelmesi muhtemel bazı kelimeleri hala kullanıyormuşuz. Mesela “Haydi..”.. Bu Irlanda'cada da varmış. Derler ki "Kangal" demek de Gaul köpeği demekmiş.   Macar Kuvaş köpeklerinin yakın akrabası olan bu köpeğin Orta Asya ya da Avrupa'dan Anadolu'ya geldiği tahmin ediliyor.

Bir diğeri de Gaziantep'de ki Aba Güreşleri.. Uzun süre Anadolu'nun Moğollar tarafından işgalinden sonra Anadolu'ya geldiği sanılan bu güreşin, aslında Anadolu'dan Moğolistan'a gitmiş olabilme olasılığı belirdi.

Gaziantep'de Güreş Başlangıcı

Breton'da Güreş Başlangıcı

Breton'da güreş sonu

Gaziantep'de güreş sonu

Breton'da da kızlar teşvik ediliyor

Gaziantep'de de kızlar teşvik ediliyor.

İşin ilginç yanı Aba Güreşi ve Gourenler aynı tarihde başlıyor ve bitiyor.. tesadüf olması pek mümkün değil..

Bir zamanlar tüm Avrupa'yı kaplayan Keltler şimdi sadece İrlanda ve İskoçya'da kalmışlar. Ünlü Fransız politikazı De Gaulle gibi Kelt soyadı taşıyan bir iki ünlü olmasına rağmen, artık Dünya üzerinde çok az etkileri var. Anadolu'da geçmişte yaşayan bir halk olarak da bir tür hemşehrilerim gibi geldiği için, belli bir sempati duyuyorum doğrusu.. "Cesur Yürek" filmindeki abartılı cesareti de herne kadar abartılı olsa bile İngilizler'e kahramanca direndiklerini de gösteriyor.

Bu arada Galyalı Asterix de yabancımız olmuyor. Galatasaray'ın “Galata”sı Yunanca “süt”sözünden geldiğini iddia edenler olduğu gibi doğru olmasa da Galatlar'dan geldiğini söyleyenler de var. Galatlar'dan gelmişse Galatasaray'ın İngilizce'si, bugünlerde Akdeniz dediğimiz gibi dersek, “CelticPalace”..

Demek ki Mustafa Hocam doğru söylemiş..